Một ngày đẹp trời, một tin nhắn hiện ra trước cặp kính cận dày 4 đi-ốp của tôi làm tôi nhíu mày. Đoạn tin nhắn như sau: “Hi bạn! Hiện tại mình muốn hợp tác cùng nhiều bạn trẻ có tư duy làm chủ công việc kinh doanh của mình và kiểm soát cuộc đời mình mà không cần vốn như các hình thức kinh doanh truyền thống khác. Bạn có muốn tìm hiểu cơ hội này không? Đây là một cơ hội rất lớn và tốt để phát triển bản thân và tìm ra chính mình. Mình sẽ gặp trực tiếp và nói rõ dự án từ marketing plan đến chất lượng sản phẩm. Nếu bạn thấy hứng thú thì mình có thể hợp tác. Còn không thì mình vẫn có thể là bạn và học hỏi từ nhau rất nhiều. Cám ơn bạn đã đọc tin nhắn của mình.” Tôi lẳng lặng vào profile của đương sự, rê rê con chuột cùi bắp với tuổi đời 2 năm tới mục Album, một loạt hình ảnh sản phẩm công ty X hiện ra. À, hóa ra là một công ty MLM cũng khá là nổi tiếng. Sau khi nghía qua mớ hình, tôi reply lại bạn ấy như sau: “Hi bạn, cảm ơn lời mời của bạn. Tuy nhiên ngay từ đầu bạn nên nói rõ tên công ty, ví dụ bạn làm cho công ty X, sẽ gây thiện cảm hơn là bạn mô tả nó hoành tráng như làm chủ công việc kinh doanh, kiểm soát cuộc đời, không cần vốn, v.v… Cách đó bạn chỉ dùng để mời những bạn chưa có kinh nghiệm trong việc tìm hiểu thông tin việc làm thôi. Còn với những người đã có kinh nghiệm và đi làm vài năm, sẽ khiến người ta cảm thấy mình bị lừa dối và ko thiện cảm. Bản chất kinh doanh sản phẩm gì, dịch vụ gì cũng cần vốn cả, quan trọng là ít hay nhiều. Kể cả bạn lấy hàng bên công ty X mà bạn đang làm, bạn có phải bỏ vốn mua hàng ko? Tôi hỏi thế chắc bạn tự trả lời. Cảm ơn lời mời cộng tác của bạn, chúc bạn thành công hơn trong sự nghiệp.” Trên đây là một tình huống quen thuộc mà ít nhiều chúng ta thường thấy khi một số công ty MLM chào mời. Nếu cách làm này áp dụng cho cách đây khoảng 5-6 năm về trước, khi mạng xã hội (MXH) chưa phát triển, có thể nó sẽ hiệu quả rất nhiều vì khơi gợi cái tính tò mò của đại đa số những người tìm việc. Nhưng ở thời điểm hiện tại, với công nghệ phát triển, MXH ngày một quen thuộc với người dùng, một đứa học sinh tiểu học cũng có thể dễ dàng vào zalo, facebook, kết bạn, chat chit và lập fanpage bán hàng, v.v… thì việc tìm hiểu tính xác thực của thông tin không còn khó khăn như ngày xưa nữa. Do đó, việc úp úp mở mở thông tin như cách làm của người bạn trên đã không còn hợp thời, hay nói trắng ra là “Xưa rồi Diễm”. *** Như ngành diễn thuyết cũng vậy: Nhiều người có chút khiếu ăn khiếu nói, thấy nghề diễn giả là nghề hào nhoáng, mặc đẹp nói hay, được bao đôi mắt long lanh chớp chớp đầy ngưỡng mộ dõi theo từng bước chân khi đứng trên bục giảng, được thao thao bất tuyệt phun nước miếng trước chốn đông người, thế là cứ tự bơm cho mình cái background hoành tráng, tô vẽ thật đẹp bằng những từ ngữ nghe mỹ miều đến sợ, nào là chuyên gia hàng đầu, diễn giả số một, thạc sĩ này, cố vấn kia, tốt nghiệp ĐH nước ngoài này nọ, v.v… Tới hồi đi chia sẻ cho mấy đứa sinh viên (mới nói tầm sinh viên thôi nghe, chưa nói tới đối tượng anh/chị đi làm thì còn kinh khủng nữa), thì lên dĩa. Bởi tụi nhỏ thời nay cũng đâu còn ngu nữa. Tụi nó đã không tò mò thì thôi, còn một khi mà đã muốn tìm hiểu thông tin thật sự rồi á, thì xin lỗi, tụi nó làm việc còn chuyên nghiệp hơn một chuyên viên thực thụ của phòng Pháp chế. Tụi nhỏ search ra tất tần tật quá trình học hành, công tác, bằng cấp thật của mấy thánh “chém gió” này, thế là bóc phốt, đưa lên diễn đàn, confession, trang mạng của trường, 1 đồn 10, 10 đồn 100, đi tong 1 đời “diễn ảo”. *** Rồi tới cái vụ té-le-phôn (telephone) mời tham dự hội nghị khách hàng cũng vậy. Cứ cái bài “Chúc mừng anh đã lọt vào danh sách những khách hàng may mắn trúng 1 cặp vé ăn buffet tại nhà hàng XYZ của tụi em vào ngày…” thì hỏi sao người ta không ngán. Có người ức chế, bụp thẳng một câu “Em bên công ty nào, nói thẳng đi, rào trước đón sau làm gì?” thì lúc bấy giờ mới lí nhí “Dạ, em bên công ty A,B,C” này nọ. Đấy, ngay cả câu đầu tiên mở miệng ra, bạn đã có ý định lừa bịp khách hàng rồi thì cái nền tảng chân thành và uy tín cá nhân cũng quay về con số 0 tròn trĩnh. Trong khi ai ai ra kinh doanh cũng hiểu rõ, bán hàng từ "TÂM" là phải xuất phát sự chân thành. Mà cũng ngộ, làm kinh doanh, trăm đứa như một. Đứa nào cũng thuộc làu làu cái câu “Để có được những gì mình chưa bao giờ có, thì hãy làm những gì mình chưa bao giờ làm” mà cứ bài cũ xào lại, cứ lối mòn đi lại thì làm sao mà ra kết quả. >>> Bởi ta nói, khách hàng bây giờ á, họ khôn lắm, nhạy bén lắm, họ hết ngu rồi. Họ không còn khù khờ như cái thời mà ông bà ta truyền miệng cái câu “Chỉ có người mua lầm chứ người bán không bao giờ lầm” như ngày xưa nữa đâu. Thức tỉnh đi, và hãy làm những gì mới mẻ hơn đi.
