Trong những năm tháng du học Hà Lan có thể nói là đỉnh cao cuộc đời mình: trẻ trung, giàu năng lượng, lần đầu trong số rất ít người được học bổng đi nước ngoài … Tuy nhiên điều làm mình tự ti khi sống ở Hà Lan chính là chiều cao. Trung bình nam giới Hà Lan cao 1.83m và phụ nữ là gần 1.69m. Người Hà Lan, đặc biệt tại vùng Friesland còn cao hơn nữa, không hiếm để tìm thấy những ‘cây sào’ 1.9m hoặc 2.0m. Vào năm 1860, quân nhân tại Hà Lan chỉ cao trung bình 1.65m trong khi đó con số của quân đội Mỹ là 1.7m. Tuy nhiên, tới thời điểm này, chiều cao của người Hà Lan đã tăng lên hơn 20cm, còn người Mỹ thì chỉ cao hơn có 6cm. Vậy rõ ràng gene không phải là yếu tố quyết định ở đây. Điều gì (ngoài gene) đã làm cho người Hà Lan phát triển chiều cao vượt trội như thế và chúng ta có rút ra được những bài học gì cho sức khoẻ bản thân và cộng đồng: 1. Dân Hà Lan rất thích đi xe đạp Du khách quốc tế đến Hà Lan sẽ rất ấn tượng với hệ thống tuyến đường được lập nên cho xe đạp. Người Hà Lan yêu mến xe đạp đến nỗi bạn có thể dễ dàng thấy thị trưởng thành phố, bộ trưởng, quan chức, thậm chí cả hoàng tộc Hà Lan cũng rất thích đạp xe. Xe đạp nhiều, phổ biến đến nỗi tội phạm phổ biến nhất tại Hà Lan là tội … bẻ khoá xe đạp, mặc dù người dân ở đây nhìn chung là hiền lành và dễ thương top đầu thế giới. Phương pháp vận động như đạp xe, đi bộ vốn được coi là ‘vua’ của các môn thể thao cardio, giúp duy trì vóc dáng, sức khoẻ, tăng sức đề kháng và đặc biệt tăng cường hormone tăng trưởng để phát triển chiều cao. 2. Nguồn thực phẩm tự nhiên giàu canxi và vitamin D Nhắc tới thực phẩm của Hà Lan, mọi người chắc sẽ nghĩ ngay đến món sữa cô gái hàng xóm, à quên cô gái Hà Lan; nhưng thực ra thực phẩm nổi tiếng nhất ở Hà Lan chính là phô mai (cheese). Việc nuôi trồng, phát triển phô mai của Hà Lan xuất phát hoàn toàn tự sự thông minh và tinh thần vượt khó kiên cường của họ. Có câu “God created the world, but the Dutch created the Netherlands” (chúa tạo ra thế giới, nhưng người Hà Lan tạo ra Vùng Đất phẳng – the Netherlands”). Câu này chính là kể về sự tích của người Hà Lan trong việc lấn biển tạo đất. Đất nước Hà Lan vốn phẳng và ¼ quốc gia nằm dưới mặt nước biển, chính người Hà Lan từ thế kỷ 11, bằng bàn tay và trí tuệ của mình đã tạo ra hệ thống cối xay gió nổi tiếng. Các cối xay gió này không phải là những người khổng lồ tấn công các ngôi làng như trong tưởng tượng của Don quixote, mà chúng chính là hệ thống bơm nước, cùng với các con đập và hệ thống đê điều, giúp cho người Hà Lan liên tục chống lại mực nước biển, tạo ra hơn 1600 km vuông đất sinh hoạt và nuôi cấy. Tuy nhiên, vì nguồn gốc từ biển, các vùng đất trở nên quá mặn để người dân có thể gieo trồng rau củ hay ngũ cốc, tuy nhiên chúng lại hoàn hảo cho việc trồng cỏ! Tận dụng điều này, các bạn nông dân Hà Lan quyết định nuôi bò lấy sữa và ngành công nghiệp chế biến sữa và các sản phẩm từ sữa của họ (bao gồm phô mai) phát triển nhanh chóng. Các loại phô mai như Gouda và Edam được đóng thành các bánh lớn, sản xuât hàng loạt, tới mức chúng được đặt tên cho các thành phố. Việc nguồn thực phẩm giàu canxi và vitamin này, người Hà Lan không lo thiếu dinh dưỡng xây dựng xương khớp. 3. Môi trường trong lành Sử dụng xe đạp di chuyển không những làm cơ thẻ khoẻ mạnh mà còn tiết kiệm xăng và bảo vệ môi trường. Ngoài ra, người Hà Lan còn rất chú trọng phân loại rác, tôn trọng luật lệ về môi trường, sự sạch sẽ, ngăn nắp làm cho sức khoẻ tốt hơn nhiều. Trẻ càng được khoẻ mạnh thì càng cao lớn. Đất nước Hà Lan cũng có những bài học mà chúng ta cần cân nhắc để ‘né’ đi, ví dụ sử dụng cần sa và phố đèn đỏ, hai chủ đề lúc nào cũng gây tranh cãi. Do yếu tố về lịch sử và văn hoá, tuy diện tích phố đèn đỏ đã bị thu hẹp nhiều nhưng chính phủ vẫn chưa thể hoàn toàn loại bỏ chúng.
