Startup không chạy bằng trí thông minh, thoải mái. Đó chỉ là tầng nhiên liệu bậc thấp. Nhiên liệu chính của Startup là: mồ hôi, xương máu, trải nghiệm, sự cương quyết, kiên định, ám ảnh, thao thức, sự thất bại, đam mê, bầu nhiệt huyết, tinh thần trách nhiệm, tính kỷ luật... -- Gửi những chiến binh của tôi, Tôi biết các bạn thật tuyệt vời vì đã dám từ bỏ những lối đi thông thường, chọn 1 chặng đường gian khổ, không giống ai để chúng ta cùng nhau phiêu lưu. Các bạn đã dám dấn thân, dám khắc tên mình để làm những việc thật sự ý nghĩa trên cuộc đời này. Nếu bạn đã đi với tôi được 1 năm, chắc hẳn bạn cũng hiểu rằng: giá trị to lớn nhất của startup không phải là tiền, đó chỉ là công cụ. Startup là nơi chôn giấu 1 kho báu có tên: sự trưởng thành và những người đồng đội, thậm chí là tri kỷ. Sau 30 năm cuộc đời, tôi dám dõng dạc khẳng định rằng: học đại học, du học, cao học, đi làm thuê... chỉ cung cấp cho bạn những bài học vỡ lòng. Không có nơi nào giúp ta trưởng thành tuyệt vời và nhanh chóng bằng STARTUP. Mức độ trưởng thành đó thậm chí to đến nỗi nó thay đổi tính cách, con người, cách giao tiếp và tác phong bấy lâu của bạn. Đến nỗi bạn bị đánh mất đi thậm chí cả những người bạn vốn từng rất thân của mình. Không phải bởi vì ai đó xấu xa, mà chỉ vì họ đã không còn phù hợp trong những câu chuyện của bạn. Trong khi Facebook của bạn bè mình toàn bỉm sữa, du lịch, ăn uống... thì bạn bắt đầu quan tâm những thứ chả ai quan tâm, suy nghĩ bắt đầu trở nên xa xôi, phức tạp. Có thể ban đầu bạn đến với startup chỉ đơn giản bởi động cơ muốn học hỏi. Bạn thấy thật vui vì mình học được thật nhiều điều từ ekip, từ người thuyền trưởng. Nhưng tin buồn là sẽ đến 1 lúc nào đấy, bạn sẽ thấy hình như mình chẳng học được gì nữa. Không phải thuyền trưởng đã hết cái để dạy bạn. Mà là vì bạn phải quay cuồng trong 1 trận đánh tối ngày và quên mất luôn: mình vào đây để học chứ để quay cuồng như con trâu trong 1 guồng máy thế này à? Nếu bạn đang cảm thấy như vậy, xin chúc mừng bạn. Bạn đang học đúng cách! Đơn thuần mang 1 tâm thế "học hỏi" trong 1 startup KHÔNG BAO GIỜ giúp bạn học hỏi và trưởng thành được. Tâm thế học hỏi trong startup chỉ giúp bạn cưỡi ngựa xem hoa, hãy vứt nó vào sọt rác trước khi nó kịp hại bạn! Tại sao ư? Trong kinh doanh, mọi sai lầm đều phải trả giá bằng tiền bạc, thời gian, sức khỏe, thậm chí là uy tín. Hãy nhớ lại những nhiên liệu của startup. Nếu 1 người dùng "học hỏi" làm động cơ thì làm việc đến 11h đêm là nằm xuống, ngủ 1 giấc thật ngon đến sáng. Xăng có thể là nhiên liệu tốt để ô tô, xe máy chạy được. Nhưng để lên được mặt trăng, ta cần nhiên liệu hạt nhân của tên lửa. Và xăng chả có ý nghĩa gì ở đây hết! 1 chiến binh thực thụ thì họ dùng nguồn nhiên liệu chính bằng sự thao thức, sống còn. Trong đầu họ đã không còn chỗ chứa cho mấy cái suy nghĩ rằng cái startup này học được cái gì, bởi đầu họ chỉ luôn đau đáu 1 điều: làm thế nào để tìm ra được con đường thành công. Sự đau đáu đó khiến họ trằn trọc, thậm chí đến sáng. Và chỉ có như vậy thì ý tưởng sáng tạo mới có thể được tạo ra. Chỉ với động cơ được vận hành bằng nguồn nhiên liệu hạt nhân đó thì startup mới thực sự thành công được! Và 1 điều KỲ DIỆU là: sự học hỏi, trưởng thành sẽ tự đến như 1 hệ quả sau đó. Và những chiến binh này trưởng thành hơn ai hết, học hỏi được nhiều hơn bất cứ ai khác. Muốn học hỏi được nhiều, muốn trưởng thành lên nhiều, trước hết hãy quên mục đích đó đi, đừng làm tròn trách nhiệm, bởi đó chỉ là làm hết mình, mà hãy làm 1 cách QUÊN MÌNH! Đôi lúc ở đời cứ ngu ngu chút, vô tư chút, có khi lại là khôn. Ngu quá lại hóa khôn, nhiều đứa thì vì khôn quá, tính toán chi ly quá mà lại hóa ngu. Tôi ngộ ra 1 điều rằng: thế giới bây giờ thay đổi quá nhanh, kiến thức và kinh nghiệm rất nhanh bị lỗi thời, trở nên không phù hợp. Thứ quí giá nhất khi học hỏi không phải là kiến thức, mà là khả năng tư duy, linh hoạt, tự học. Nếu không có được những thứ này, có học nhiều mấy rồi cũng vứt đi vì lỗi thời! Trước đây tôi từng mở 1 trung tâm tiếng Anh offline. Sau đó tôi phát hiện offline có rất nhiều nhược điểm, không hiệu quả cho học viên bằng online được. Tôi bắt đầu chuyển mô hình sang online. Và khi đó: mọi thứ phải xây lại gần như hoàn toàn, có rất nhiều kinh nghiệm offline mà tôi không thể dùng được. Tôi phải xây 1 hệ thống elearning trong khi tôi không biết gì về thiết kế hệ thống. Tôi cũng bắt đầu phải học marketing online từ con số 0 tròn trĩnh, học nhiều thứ khác nữa... Và thứ giúp tôi nhiều nhất khi đó không phải là kinh nghiệm hay kiến thức trước đây, mà là khả năng tư duy, xoay xở linh hoạt, xử lý vấn đề và tự học. Startup làm bạn trưởng thành lên không phải vì kiến thức, mà nó dạy bạn, trang bị cho bạn 1 KỸ NĂNG QUAN TRỌNG NHẤT: đó chính là tư duy linh hoạt, xử lý vấn đề, bắt bạn buộc phải sáng tạo và tự học! Con vật khỏe nhất trên đời này là khủng long. Nhưng nó tuyệt chủng rồi. Loài mạnh nhất trên đời này chính là con người bởi sự linh hoạt. Con người có thể sống được ở sa mạc, dưới biển, Bắc Cực và cả ngoài vũ trụ. Có được sự linh hoạt, làm cái gì mà chả được!