Dear Mr CEO. Anh có biết mô hinh kinh doanh của mình không? Xin chúc mừng, nếu anh có thể mô tả nó trong một câu ngắn gọn. Nếu không, xin chia buồn vì điều đó chứng tỏ rằng anh chẳng biết rõ mình kinh doanh gì cả. Nghe thật sốc, nhưng đáng tiếc đó là sự thật. Bỏ qua hàng ngàn định nghĩa hàn lâm mà trên Google anh có thể dễ dàng tìm thấy nhưng vô cùng khó hiểu, mô hình kinh doanh đơn giản mô tả cách thức kinh doanh hay nôm na là công thức kiếm tiền. Nó cần phải đơn giản, dễ hiểu và đầy đủ. Công thức kiếm tiền mô tả cách doanh nghiệp dùng cái gì (cơ sở hạ tầng) để tạo ra sản phẩm/dịch vụ (giá trị) và bán cho ai (khách hàng) sao cho có lời (tài chính) lâu dài. Dân Sài Gòn hẵn không ai không nghe tiếng rao quen thuộc khắp hang cùng ngỏ hẽm “Bánh mì Sài Gòn, hai ngàn một ổ, đặc ruột thơm bơ đây”. Mô hình kinh doanh hay công thức kiếm tiền này là “mang bánh mì rẻ đến tận tay người tiêu dùng bình dân ăn đỡ đói”. Một trong những công cụ mô tả mô hình kinh doanh dễ hiểu và có thế áp dụng hiệu quả là Business Model Canvas (BMC). Hãy thử phân tích mô hình kinh doanh “Bánh mì Sài Gòn 2 ngàn một ổ” này qua lăng kính BMC nhé. Người bán bánh mì xác định rất rõ PHÂN KHÚC KHÁCH HÀNG của mình là người tiêu dùng bình dân. Vì thế bạn sẽ thấy họ khắp hang cùng ngõ hẽm chứ chẳng bao giờ xuất hiện ở Phú Mỹ Hưng, trung tâm Quận 1, Quận 3 hoặc các cao ốc chung cư cao cấp. GIẢI PHÁP GIÁ TRỊ của họ là thuận tiện và rẻ. Thông điệp ấy được truyền tải rất, rõ ràng cụ thể nhưng không kém phần hấp dẫn với “đặc ruột thơm bơ” qua KÊNH TRUYỀN THÔNG là phát bằng loa trên chiếc xe máy và BÁN HÀNG trực tiếp. Với họ MỐI QUAN HỆ VỚI KHÁCH HÀNG dựa trên động lực thu hút chứ không duy trì hoặc đẩy mạnh doanh số, vì thế chẳng bao giờ thấy họ cà kê dê ngỗng lâu với khách hàng. Họ chỉ có một DÒNG DOANH THU duy nhất là bánh mì giá 2 ngàn phù hợp với chiến lược giá rẻ. NGUỒN LỰC CHỦ CHỐT của họ là chiếc xe máy, chiếc loa, bản thân họ và một số tiền ít ỏi. Nguồn lực ít ỏi ấy phù hợp với các HOẠT ĐỘNG CHÍNH là mua bánh, rao, lái xe và bán. Người bán bánh mì có một ĐỐI TÁC CHÍNH vô cùng quan trọng là lò bánh mì nơi có thể bán cho họ giá rẻ hoặc trả chậm giúp họ tối ưu hóa CƠ CẤU CHI PHÍ vốn ít ỏi của mình để trang trải tiền mua bánh, tiền xăng và dự phòng hỏng hóc sửa chữa dọc đường. Trong ánh vắng vàng rực buổi xế chiều, bụng cồn cào, tiếng loa “Bánh mì Sài Gòn…” bỗng dưng lanh lãnh vang lên, ta không kìm lòng được, bước ra, cầm trên tay 1 ổ bánh và ngẫm nghĩ với mô hình ấy họ dùng CHIẾN LƯỢC cạnh tranh với năng lực và hệ thống “quản trị” nào để CHIẾN THẮNG hàng loạt tiếng rao lanh lảnh khác: khoai lang, khoai mỳ, bánh chưng, bánh giò, hủ tiếu, mì gõ v.v và v.v ….? Mr CEO, anh có mô hình và chiến lược kinh doanh chưa? Nếu anh không thể mô tả chúng trong một câu ngắn, xin chia buồn. Anh có muốn biết CHIẾN LƯỢC KINH DOANH ĐỂ CHIẾN THẮNG cho BÁNH MÌ SÀI GÒN, 2 NGÀN MỘT Ổ không? Hẹn gặp lại SG 10/7/2017 Mr Coach Lâm Bình Bảo