Năm 2001, lần đầu tiên tôi bước chân ra khỏi biên giới Việt Nam, sau khi khởi nghiệp được vài tháng. Nói là bước chân qua biên giới cho nó oai vậy thôi, thực ra là chỉ lang thang ở chợ Tầu ngay cửa khẩu Tân Thanh, Lạng Sơn. Tôi mua rất, rất nhiều thứ. Hồi đó tôi nhớ tôi mua mấy cái vali to, rồi mua đồ nhét cứng mấy cái vali. Tôi chẳng nhớ nổi tôi mua những gì, chỉ biết là sau khi mang về Sài Gòn, tôi nhượng lại cho bạn bè thôi là đã lãi khủng. Ở cửa khẩu tôi chứng kiến mấy đứa nhóc, cầm gậy leo lên những chiếc xe chở dưa hấu, chúng nó huơ huơ tay như muốn phá, đập dưa, và mấy người đi buôn phải cho chúng tiền để chúng khỏi phá. Tôi đang muốn nói gì? Tôi muốn nói tôi cũng “không phải dạng vừa đâu”, nếu muốn, tôi sẵn sàng ra chợ buôn bán, tôi cũng có thể bôn ba chốn chợ búa bình thường. Nhưng rồi tôi nhận ra làm ăn kiểu chợ búa chẳng ăn thua gì! Có thể làm ra nhiều tiền nhưng không có đủ sức mạnh, bởi vì sức mạnh khủng khiếp lúc đó như tôi thấy là đang nằm ở công ty Yahoo! Nếu ai đã từng trải qua những năm khoảng sau năm 2000 thì sẽ hiểu Yahoo thống trị thị trường online như thế nào. Mọi thứ online ở Việt Nam hình như đều gắn với Yahoo. Những năm đó làm ăn tương đối tốt, tôi bằng mọi cách phải sở hữu những thiết bị thời thượng nhất. Tôi có gần như đủ cả những chiếc điện thoại O2, có thể nói là điện thoại thông minh nhất hiện thời. Năm 2004 tôi đến Moscow, lần này mới chính thức gọi là nhà quê lên tỉnh. Năm đó tôi đã thấy người Nga họ quẹt quẹt thẻ Master, Visa Card như một chuyện rất đỗi bình thường. Lang thang Moscow, tôi biết Mall là gì, Metro là gì...Đến năm nay thì người Việt cũng chưa bao giờ được đặt chân lên Metro ngay trên đất nước của mình, vẫn còn xa lắm lắm! Rồi người ta khởi nghiệp làm ăn, trở thành doanh nhân quốc tế, doanh nhân thế giới phẳng khắp nơi trên địa cầu. 2 năm gần đây tôi mới thấy phong trào khởi nghiệp rầm rộ ở Việt Nam. Nhưng phong trào thì coi chừng cũng chỉ là phong trào cho vui thôi, chúng ta thực sự rất, rất nhỏ bé và chậm chạp. Tại sao tôi viết rất nhiều về khởi nghiệp với cách viết kiểu hơi phàm phu tục tử, bởi tôi biết chúng ta còn non, còn thấp, còn thảm lắm! Tôi nghe nói đâu đó những doanh nhân Việt muốn vươn tầm quốc tế cho thỏa chí tang bồng. Họ muốn so kè với những doanh nhân trên toàn cõi địa cầu, phân cao thấp! Tôi thì nghĩ khác. Những công ty thời công nghệ không muốn so bì với ai, họ muốn phục vụ cả thế giới! Google, Facebook, Apple, Uber…mở đường cho một lối nhận thức kinh tế hoàn toàn mới. Nhưng rõ là người Việt đi sau, đi sau quá lâu, đi sau mà còn đi chậm nữa. Chúng ta có cái gì để so bì? Nếu chúng ta không thể so bì về công nghệ, thì hãy tìm cái khác mà phục vụ thế giới. Tôi viết về khởi nghiệp kiểu nông dân thực chất là có ý đồ, tôi muốn cái gì đó đậm chất cây nhà lá vườn, cây nhà lá vườn với tinh hoa, sẽ bắt đầu len lỏi vào bước nhảy vĩ đại của sự phát triển của toàn nhân loại. Ở đây, mảnh đất đầy vết thương này, hiện nay đang đau đớn vì thảm họa môi trường, thực phẩm bẩn, bệnh tật lan tràn, văn hóa xe máy, văn hóa thấp lùn, tri thức thua kém và đủ thứ điều tệ hại khác. Vì nhìn thấy những thứ như thế, hàng triệu người đang tính kế chuồn khỏi Việt Nam, tôi cũng chẳng khá gì hơn, đã từng có lúc muốn chuồn khỏi đây càng sớm càng tốt. Rồi có đêm nằm tôi chợt nghĩ loài người còn chỗ nào để đi? Anh em 5 châu còn chỗ nào để đi nếu như vẫn còn đó những quốc gia phá hoại địa cầu? Ông tỉ phú nào đó cách nửa vòng trái đất tưởng không bị ảnh hưởng ư? Khi ông nhận ra là có bị ảnh hưởng thì có lẽ đã quá muộn màng rồi. Cho nên tôi bỏ ra 4-5 năm không làm gì cả, tìm cách hiểu rõ bản thân mình, thay đổi cái gốc rễ tham lam, tham vọng, truy cầu thành công kiểu cũ của mình. Tôi thay đổi 180 độ định nghĩa về thành tựu cá nhân. Sau khi đã thoát khỏi cái vòng ảo tưởng mà hàng tỉ người đang cuống cuồng chạy theo đó, tôi quay trở lại thương trường với con người khác. Tôi bắt đầu cảm nhận chẳng còn gì là ranh giới giữa chúng ta và quốc tế nữa. Loài người đã bắt đầu chạm tới điểm tới hạn của cái mà chúng ta gọi là toàn thể nhân loại. Khi tôi hiểu về điều này, những bạn bè khắp bốn bể trở thành những người thân yêu hỗ trợ cực tốt cho tôi, và ngược lại, tôi có thể hỗ trợ họ một cái gì đó. Một mối liên kết khác đã được hình thành thật kì diệu. Tất nhiên, vẫn còn đó đông lắm những người kiểu cũ, tranh giành oằn vai mỏi gối trên hành trình chinh phục thành tựu ảo tưởng của họ. Đó là việc của họ với nhận thức hiện có của họ. Tùy họ chọn thôi, còn tôi, tôi đã biết mình đi theo cách thức nào. Còn bạn thì sao? Tác giả: Võ Hùng Link bài viết: KHỞI NGHIỆP VIỆT SO KÈ QUỐC TẾ
