Thời gian qua do bận rộn với cuộc sống cơm áo gạo tiền nơi xứ người nên tôi đã không trả lời trọn vẹn câu hỏi của mọi người về việc học tiếng Anh. Với background là dân thẫm mỹ và xuất nhập khẩu nên tôi chia sẻ việc học tiếng Anh với cảm nhận của một đứa từng khát khao cháy bỏng học tiếng Anh và xem ngoại ngữ là một điều gì đó quá xa xỉ với mình. Nhưng hôm nay tôi có thể tự tin xí xô xí xào tiếng Tàu với tụi Trung Quốc bản địa - ngoại ngữ thứ 2. Tôi chợt nhận ra 1 điều rằng: Không có gì là không thể, cứ bước đi là sẽ tới, chỉ qua là bạn thật sự có đủ đam mê để đeo đuổi hay không. Có bao giờ bạn tự hỏi rằng người Việt Nam mình rất quan trọng việc học tiếng Anh. Khi bước chân vào lớp mầm non đã được dạy hello, yes, no và okay và sau đó hành trình học tiếng Anh theo họ suốt cả quảng đời học sinh, sinh viên nhưng rồi sau khi ra trường phần lớn các bạn điều có tấm bằng ngoại ngữ giắt lưng: không Ietls 6.0 thì tệ lắm cũng là chứng chỉ Anh văn A,B,C nhưng gặp người nước ngoài là các bạn như gà mắc dây thun. Hiểu cũng yes, không hiểu cũng yes. Vì các bạn đã quen với việc chạy theo bằng cấp, học mẹo học nhanh để đạt số điểm cao nhất và tự huyễn hoặc mình rằng kể cả tụi Anh Mỹ cũng khó lấy được 7.0 hay 8.0 Ielts mình vầy là ngon rồi và các trường đại học hàng đầu thế giới thì cũng đòi hỏi bạn 6.5 hoặc 7.0 Ielts đấy thôi. Xin thưa với các bạn, tụi Tây nó chả thèm quan tâm Ielts là cái khỉ gì đâu vì từ ngay cấp 2,3 họ đã được dạy thuyết trình 1 cách trôi trãi và đã thành thạo ngôn ngữ thứ 2 ngoài tiếng mẹ đẻ mà không cần phải bằng cấp ngoại ngữ này nọ. Họ học đơn giản là vì họ muốn giao tiếp được, làm việc được bằng thứ ngôn ngữ đó chứ không phải vì cái bằng để show off. Và các trường đại học đòi Ielts của bạn chỉ vì họ muốn biết bạn có thể tiếp tục tồn tại được ở những năm tiếp theo trong giảng đường hay không mà thôi. Có đứa du học sinh nào xách cái bằng Ielts 7.0 mà không khóc thét lên khi lần đầu tiên giở cuốn text book chuyên nghành ra đâu. Nó cứ rối nùi như 1 đám rừng với toàn là những từ vựng xa lạ. Tiếng Anh là tự học, bạn quen với việc lựa chọn những trung tâm có giáo viên nước ngoài và ngày ngày xách tập lên lớp ngồi ghi ghi chép chép rồi sau đó xách cặp đi về. Thời gian bạn tiếp xúc và giáo viên chỉnh sửa phát âm cho bạn được bao lâu trong lớp mười mấy học viên? Nếu giáo viên mà chỉ tập trung chỉnh sửa phát âm cho bạn thôi bỏ mặc mấy đứa còn lại thì mấy đứa kia xúm lại quýnh giáo viên sặc máu mũi cái tội dại gái, dại trai mà thiên vị. Vì ai cũng trả tiền như ai mà. Có bạn chạy ra công viên làm tình nguyện viên hướng dẫn khách Tây ba lô để được học tiếng Anh, nó okay đó bạn. Nhưng nó chỉ giúp bạn tự tin nói thôi và là tiếng Anh theo kiểu bồi chứ không giúp ích gì cho tiếng Anh học thuật của bạn. Bạn cứ nhìn thấy các bác xe ôm, các chị bán hàng rong bên khu Tây ba lô nói tiếng Anh rất sỏi, nhưng xin thưa đó chỉ là các câu chào hàng bán thôi chứ ngoài ra họ không nói thêm gì được nhiều đâu. Và nếu trong tâm trạng là người được giúp đỡ họ sẵn lòng chỉnh sửa cho bạn 1 chút chứ họ cũng muốn phát điên lên vì cách nói tiếng Anh eo éo dở tệ của bạn. Cứ thử nói chuyện với 1 đứa dân tộc thiểu số bập bẹ học nói tiếng Kinh khi bạn vác ba lô du lịch xuyên núi rừng đi, lúc mệt rã ra, bạn chỉ muốn quay qua bóp cổ nó vì cái giọng eo éo đó để bạn được nghỉ ngơi 1 chút nhưng vì phép lịch sự nên bạn cố thôi. Bạn sợ hãi khi bạn học với người nước ngoài vì bạn cho rằng bạn không hiểu gì hết, bạn hoảng sợ và bạn quay sang tìm người Việt Nam để bạn học cho dễ hiểu hơn. Haha, đây là 1 nghịch lý buồn cười nhất mà các bạn bắt đầu học tiếng Anh phạm phải. Bạn học tiếng Anh để làm gì? Để giao tiếp và làm việc với người nước ngoài hay chỉ để loè bịp và show off giữa người Việt Nam với nhau? Thế tại sao bạn lại sợ học đúng ngay từ đầu với người nước ngoài? Bạn có biết rằng người Việt mình phát âm rất tệ. Và bạn học sai ngay từ đầu thì cả một hành trình về sau của bạn sẽ gian nan hơn. Từ khi có 7.5 Ielts để bước chân vào giảng đường đại học quốc tế là chừng ấy khoảng thời gian đến tận bây giờ là cứ 5h sáng tôi phải dậy để học phát âm với giáo viên của tôi qua Skype và tôi tha thiết nói với thầy rằng em chưa bao giờ có ý định ngừng. Và tôi không bao giờ dám nghĩ rằng mình có thể dạy ai đó phát âm tiếng Anh vì tôi biết mình không hề phát âm chuẩn Âu hay Mỹ. Vậy đó mà về Việt Nam tôi cứ thấy người Việt Nam học phát âm với người Việt Nam rộn rã khắp các trung tâm Anh ngữ. Có anh chị nói với tôi rằng, chị già quá rồi 30, 40 tuổi rồi làm sao học Anh văn đây, bọn trẻ con học được vì tiếp thu nhanh hơn. Hehe, bộ não con người đến bây giờ vẫn là 1 ẩn số, các nhà khoa học ngày đêm tìm tòi và cứ vài tháng lại có 1 phát mình mới về bộ não con người. Và những phát hiện đó luôn khiến con người giật mình về những phát hiện trước đó. Đó là lý do tại sao các sách chuyên nghành của các trường đại học quốc tế luôn luôn thay đổi từng năm và luôn luôn được nhà trường cập nhật mới liên tục. Người lớn và trẻ con không hề khác nhau trong việc học Anh văn. Chỉ qua bạn có quyền có lý do biện hộ cho bạn, còn trẻ con thì không. "Mày ngon không học đi, ăn đòn nha con!" Có lần tôi với 1 đứa bạn đi xem 1 buổi hoà nhạc nên book Uber đi cho tiện. Xe đến đón chúng tôi chiếc BMW mới cáo cạnh. Tôi quay sang thằng bạn lườm nó, mày sang quá thì tự trả tiền nha. Nó nghệch ra vì nó bảo là book xe thường à. Đi được một quãng thì bác tài xế lớn tuổi hỏi chúng tôi có phải là người Việt Nam không vì nghe chúng tôi nói chuyện và trò chuyện với chúng tôi bằng những câu tiếng Việt đơn giản. Hoá ra bác hơn 75 tuổi, đã về hưu, vợ mất, con cái có sự nghiệp riêng nên giờ bác không đi làm nữa, chỉ đi du lịch, lái xe Uber là do buổi tối khó ngủ nên làm cho vui và học ngoại ngữ để giữ đầu óc tuổi già được minh mẫn. Ông học tiếng Việt được hơn 4 tháng (Tiếng Việt là một ngôn ngữ rất khó học đối với người nước ngoài nha bạn) vì muốn lấy 1 cô gái Việt Nam làm vợ và ông vui vẻ cho chúng tôi xem 1 tấm hình của 1 cô gái đẹp như hotgirl mà ông làm quen được trong chuyến du lịch Việt Nam. Đấy, ngoại ngữ không hề khó học, chỉ qua là các bạn có đủ động lực để học hay không thôi. Chấp nhận thay đổi và tạo thói quen học Anh văn là đến từ bên trong bạn, là của việc tự học.Việc đến trung tâm ngoại ngữ học đã không còn phổ biến ở các nước phát triển. Một số bạn du học sinh còn đến trung tâm học Anh Văn trước khi vào chuyên nghành là do vấn đề visa buộc các bạn phải có mặt ở lớp chứ tụi bản xứ quên chuyện đến trung tâm ngoại ngữ từ rất lâu rồi. Họ học online là chính. Nhưng tại sao họ học được, còn chúng ta thì không và có rất nhiều bạn bỏ cuộc giữa chừng. Vì các bạn thiếu kiên nhẫn, các bạn muốn học mẹo cho thật nhanh để có bằng cấp chứ không muốn tạo 1 nền tảng vững ngay từ đầu. Kiên nhẫn và tạo một thói quen là 1 điều gian truân chứ không hề đơn giản, sáng nào 5h tôi cũng dậy để học Anh Văn (ngoại trừ cuối tuần) đã hơn 5 năm rồi, mà thú thật là sáng nào tôi cũng muốn ném cái đồng hồ báo thức ngay lập tức và mừng như phát điên khi mò đọc tin nhắn khi thầy bận để được lăn ra ngủ tiếp tới 8:00h sáng. Muốn thành công là phải tạo nguyên tắc cho chính mình và tạo niềm vui cho việc học đó. Người Nhật trở nên vĩ đại vì chuẩn mực đạo đức, dân Sing giàu có là vì họ rất nguyên tắc. Có bạn tiếng Anh bập bẹ nhưng bảo với tôi chị ơi em muốn lấy Ielts thật nhanh để tốt nghiệp đi làm thôi chị ơi. Học với giáo viên bản ngữ em không hiểu gì hết trơn. Ừa, em không hiểu nên em mới học để hiểu họ, hiểu họ rồi em mới nói được như họ. Chứ cái gì em cũng biết rồi em đi học làm gì nữa. Có bạn nói với tôi rằng chị ơi em theo được mấy khoá rồi nhưng em không thấy tiến triển gì hết chị à. Học Anh Văn là cả 1 con đường và bạn thành công trên con đường đi chứ không phải đích đến đâu bạn ạ, bạn càng học bạn thấy mình thiếu xót nhiều thứ lắm chứ không hề đơn thuần là nghe được và nói được. Bạn có biết rằng tại sao các hãng kem đánh răng họ thành công rực rỡ không? Vì họ tạo được thói quen đánh răng cho người tiêu dùng, Vì họ cho khách hàng của mình cảm giác răng được làm sạch khi thấy miệng họ đầy bọt với hương thơm bạc hà chứ thật ra chỉ cái lớp bọt trắng và mùi bạc hà không hề giúp ích gì cho việc giữ răng trắng khoẻ và tẩy mùi hôi trong miệng bạn. Bạn cứ thẳng thắng hỏi nha sĩ của bạn rằng dùng kem đánh răng với nước súc miệng tốt hơn hay đánh rằng bằng muối tốt hơn cho răng miệng. Nha sĩ sẽ giải thích cho bạn. Nếu ai có thể dám bảo rằng tôi thích học tiếng Anh lắm là nói xạo đó bạn, vì học ngoại ngữ là 1 quá trình rất vất vả và bạn lúc nào cũng muốn bỏ cuộc vì sự nhàm chán của nó. Hãy tạo động tự cho mình từ bên trong để định hướng con đường và mục đích mình muốn hướng tới và đừng để những tác động bên ngoài làm lung lay và xoay vần bạn. Muốn thành công trong việc học Anh văn phải biết tự tạo môi trường cho riêng mình, nghe nhạc xem phim bằng tiếng Anh, đọc sách báo bằng tiếng Anh và tìm cho mình một giáo viên người nước ngoài để chỉnh sửa từng câu chữ viết từng giọng phát âm của bạn. Practice, practice and practice!!! Đầu tư vào chính mình là một sự đầu tư khôn ngoan nhất nhưng tôi cứ thấy các bạn sẵn sàng bỏ tiền ra ăn nhậu, xem phim hay mua 1 ly cafe Starbucks cả trăm ngàn để check in và selfi nhưng các bạn lại tiếc một hai trăm ngàn để ngồi học Anh văn với giáo viên của mình để tìm kiếm quơ quào những câu lạc bộ Anh Văn miễn phí trong khi mua 1 ly nước ở các câu lạc bộ như vậy cũng cả mấy chục nghìn đồng thì thật lòng tôi không còn gì để bàn luận thêm. Tracy Nguyen
