Tối nay, đứa em tôi nói nó vừa đi nghe 1 bạn giảng về Facebook ads mà bạn kia học 5 buổi 5 triệu. Rồi những câu chuyện về những bạn trẻ được xưng tụng là thánh chạy ads nghìn đơn. Thật ra, nếu ai trong giới marketing lâu năm thì sẽ biết, những bạn trẻ không được đào tạo bài bản về marketing truyền thống, nếu có chạy quảng cáo ra nhiều đơn, thì đa phần là may mắn. Và khi họ nhảy qua quảng cáo cho một sản phẩm hoàn toàn khác, thì lại fail. Đơn giản là vì họ không có kiến thức nền tảng về marketing, không biết khái niệm STP là gì, không biết 4P, 7P… mà trước giờ họ chỉ chạy quảng cáo theo kiểu phán đoán hên xui may rủi. Digital marketing thực chất vẫn là dựa trên nền tảng kiến thức marketing truyền thống, còn Digital chỉ là một trong những công cụ. Giống như kiểu bạn đưa khẩu súng cho một đứa trẻ, và đưa cho một xạ thủ, là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Xạ thủ là người được đào tạo bài bản, xác suất bắn trúng sẽ cao. Còn 1 đứa trẻ, hên thì trúng, xui thì hụt, xui nữa là bắn chính mình, tiền mất tật mang. Bởi vì, gốc của bạn là ở đâu? Trong giới marketing có một câu nói, nếu bạn làm marketing tốt mà sản phẩm bạn tồi, thì đó là cách nhanh nhất giết chết doanh nghiệp của bạn! Đúng vậy, gốc rễ của một doanh nghiệp vẫn là sản phẩm (dịch vụ) của họ làm ra, còn marketing chỉ là cách quảng bá và lôi kéo người dùng đến. Nếu sản phẩm (dịch vụ) của bạn quá tệ, thì không chỉ là mất một khách, mà người khách đó còn loan truyền đến ít nhất 20 người khác nữa. Và bạn fail! Mười mấy năm trước, tôi có học võ Karate ở ký túc xá trường đại học. Suốt 6 tháng đầu, ngoài việc tập thể lực như chạy bộ, hít đất, tập xoạc chân, thì món duy nhất tụi tôi được học là đứng tấn. Nhìn qua những lớp võ tự do bên cạnh, thấy họ vừa vào học là đã được cho đấu tập với nhau. Bọn tôi nhao nhao đòi thầy dạy đấm, đá các kiểu. Thầy chỉ lắc đầu và trấn áp bằng cách tăng độ tập lên gấp đôi. Mãi sau này thầy mới nói một câu: “Gốc rễ của võ học và mọi sự di chuyển là đôi chân. Đứng tấn cho vững để tạo nền tảng khởi nguồn cho mọi chiêu thức. Nhớ rằng: Luyện võ không luyện công, đến già cũng như không.” Đây là câu nói in sâu vào trong đầu tôi suốt những năm sau này. Bạn chắc cũng từng xem trên báo đài, TV không ít những trường hợp một người lao động phổ thông trúng số độc đắc tiền tỷ, nhưng sau một thời gian ngắn, họ lại quay về tay trắng. Hay như những người có nhà ở khu vực nhà nước giải tỏa, được đền bù một số tiền lớn, mua nhà mua xe hoành tráng, và cũng một thời gian ngắn sau, họ lại bán nhà bán xe để quay trở lại căn nhà lụp xụp, có khi còn tệ hơn căn nhà thời xưa. Và kinh nghiệm của chính bản thân tôi, đã từng phất lên rất nhanh với chứng khoán, ngay cả thời kỳ đen tối của thị trường đầu 2008 đến đầu 2009, vẫn đánh ngược dòng kiếm được số tiền rất lớn. Nhưng, cuối cùng cũng phá sản, nợ lại số tiền lớn không kém như số tiền đã kiếm được. Đơn giản thôi. Số tiền tăng quá nhanh, nhưng năng lực cốt lõi thì lại không tăng. Không biết về quản lý tài chính, không biết quản lý rủi ro, không biết quản lý danh mục đầu tư…. Chết là điều dễ hiểu. Giai đoạn trước, tôi bị stress nặng nề đến mức gần như không thể ăn uống được gì. Ăn vào là ói vì quá căng thẳng. Một người bạn mà tôi rất nể về tri thức, đã khuyên tôi rằng: “Mọi sự hỗn loạn mà anh thấy xung quanh cuộc sống của anh, thực ra nó xuất phát từ chính bên trong con người anh. Gốc rễ của mọi thứ là anh. Nên điều anh cần làm là giữ sức khỏe, và ổn định lại tinh thần mình, thì anh sẽ thấy những hỗn loạn bên ngoài sẽ sáng hơn rất nhiều để anh nghĩ ra cách giải quyết. Thậm chí, khi anh ổn định lại, những rắc rối đó cũng tự nhiên biến mất.” Rồi cậu ấy cho tôi một số cách để tôi bình ổn tâm trí và phục hồi sức khỏe lại. Và đúng như cậu ấy nói, tôi đã giải quyết được khá nhiều rắc rối từ đó. Tôi có một đứa em. Nó khởi nghiệp. Với kinh nghiệm thất bại sấp mặt nhiều lần, tôi nhìn kế hoạch kinh doanh của nó, lỗ hổng khắp mọi nơi. Tôi nói để tôi chỉnh lại cho nó, nó từ chối. Nó nói, để em tự làm, khi nào em cảm thấy không ổn, em sẽ gọi anh. Một mặt tôi khá bực mình vì nhìn thấy nó đang lao vào cái hố trước mắt, mặt khác tôi lại vui vì nó trưởng thành và độc lập hơn rồi. Và tôi để cho nó tự làm, vì tôi chỉ có một mình nó là em, nên dù nó đi sai thế nào, tôi cũng sẽ tìm mọi cách cứu nó. Bởi vì tôi biết có những kinh nghiệm phải tự trải qua mới thấm, chứ nếu đọc sách mà né được tất cả lỗi thì thiên hạ này giàu hết rồi. Thay vì cấm cản nó, tự làm thay cho nó thì để cho nó tự nếm thất bại khi còn nhỏ, ít ra tôi vẫn còn đủ năng lực fix lỗi cho nó. Còn hơn làm thay cho nó từ đầu, rồi khi nó lớn hơn mà không đủ năng lực thật sự, thì lúc đó mới chính thức là chanh bành. Thất bại, và đứng dậy sau thất bại, rút ra được bài học, cũng là một năng lực. Chẳng có một người hay một doanh nghiệp thành công nào mà chưa từng nếm thất bại cả. Quan trọng là cách bạn đối mặt với thất bại đó như thế nào mà thôi. Và từ những lần thất bại đó, rèn cho bạn bản lĩnh, những năng lực từ những bài học để bạn (có thể) bước đến thành công trong tương lai. Từ những câu chuyện rời rạc trên đây, bạn rút ra được điều gì? Điều mà tôi vẫn luôn nhắc đi nhắc lại với các bạn trẻ, là mỗi người phải có MỤC TIÊU. Và mục tiêu mỗi người khác nhau, thì cần phải xây dựng và rèn luyện cho mình năng lực gốc cụ thể khác nhau. Và đây là một phương pháp: Hãy hình dung ra người mà bạn muốn trở thành trong tương lai là người có những đức tính gì, hành xử, giao tiếp, suy nghĩ, ăn mặc, kỹ năng….gì. Và hãy so sánh bạn hiện nay với người đó, và bạn sẽ biết mình cần xây dựng những năng lực cốt lõi gì. Đặt bút xuống đi, ghi ra những điều đó, và những điều cần làm để đạt được. Đã quá nhiều ngày mai rồi. Làm đi!!! Nguyễn Hoàng Nam Ban phát triển năng lực thành viên và doanh nghiệp CEO SG1 Trong hình ảnh có thể có: cây, thực vật, bầu trời, đám mây, ngoài trời và thiên nhiên
