Hai trường hợp tôi tuyển dụng thành công đã cơ bản giúp tôi có điểm tựa để phát triển đội ngũ xuất hiện cách nhau đúng 1 năm. Tháng 9/2004, một cậu em gầy gò xuất hiện trong văn phòng. Tôi không mấy quan tâm tới việc cậu ta lên xin lịch phỏng vấn vì lúc này tôi có khá nhiều ứng viên. Cho tới lúc hỏi xong thông tin chỗ kế toán, cậu ta xin phép gặp tôi. Văn phòng công ty lúc ấy chưa có gì, tôi cũng chưa có cả phòng riêng, tất cả chung nhau một cái phòng họp rộng khoảng 30 m2 nên tôi nghe thấy yêu cầu và ra ngay chỗ cậu ta. Lấy từ trong túi ra một cuốn sổ nhỏ, vì hồi đó còn chưa có cả di động, cậu ta cẩn thận ghi tên tôi và số di động. Cậu ta chào tôi và đi về. Chỉ vài hành động đơn giản như thế, nhưng tôi rất ấn tượng, vì căn cứ vào trình độ xem tướng mèo cào của mình, tôi thấy em này khác hẳn người khác. Hoàn toàn không có vẻ gì là xuất sắc đặc biệt, em này ngoài nét mặt sáng rõ, thần thái ôn hòa, thì còn có thiên hướng cẩn thận, ngăn nắp dường như là bản đối của tôi và chính là thứ tôi đang thiếu trong đội. Tôi nói luôn với cô kế toán (lúc này kiêm cả nhân sự) là khỏi phải làm bài kiểm tra, trường hợp này yêu cầu nộp hồ sơ và đi làm luôn. Trong quá trình thử việc, tôi liên tục để em này tự làm là chính vì tin mình nhìn không sai người. Làm với nhau hai vụ sản phẩm mới, hỏng cả hai, nhưng tôi chưa thấy một lần nào em ấy làm sai hay là tới muộn giờ, mọi thứ vô cùng chính xác và cẩn thận theo đúng định hướng của tôi. Tới lúc khi công ty thiếu giám sát, tôi mạnh dạn đôn em ấy lên làm thử và thành công. Tới lúc này em ấy mới tâm sự với tôi là theo tôi do được huấn luyện chứ ở công ty cũ người ta trả em lương còn cao hơn gấp đôi so với mức tôi trả. Cả một năm làm việc, mức lương trên dưới 1,5 triệu mà tôi lo được cho em tới lúc đó khiến em phải thường xuyên vay nợ bạn bè và đồ ăn chỉ xoay đi xoay lại có hai món cơm và mỳ tôm! Nghe chuyên tôi hiểu em muốn tôi nhìn thấy khả năng của em và tự đánh giá để sắp xếp cho phù hợp. Chúng tôi bắt đầu làm việc mật thiết hơn vì tôi thấy với một nhân sự như vậy không còn gì có thể phải lo lắng nữa. Tuy làm mọi thứ không nhanh, em này luôn cho tôi cảm giác yên tâm chắc chắn. Năm 2006 chúng tôi mở rộng thị trường ra địa bàn các tỉnh miền núi phía BẮc Việt Nam với sản phẩm X nhập khẩu từ Úc. Một phần tôi muốn mở rộng ra vì thấy Hà Nội sự cạnh tranh quá dữ dội và chúng tôi thì không có ưu điểm về vốn, trong khi nếu về tỉnh tìm ra đúng những nhà vừa thuộc loại lớn vừa ít khi tiếp xúc trực tiếp với hàng của hãng thì khả năng bán đượ khá cao. Chú em tôi, như thường lệ, xung phong mở đường đầu tiên, noi gương tôi khi mới mở sản phẩm ra bán tại Hà Nội. Hồi đó là mùa đông, trời miền Bắc giá lạnh, cái lạnh mà tới người phương Tây còn phải sợ vì nó mang theo hơi ẩm và len lỏi vào mọi mạch máu trên người. Tôi khuyên em là nên đi xe buýt, ngủ một giấc trên xe rồi lúc xuống thì thuê xe ôm để đi bán cho an toàn và đỡ mệt. Tuy nhiên, cậu em tôi suy đi tính lại và thấy nếu đi bằng xe máy thì lợi hơn. Nai nịt đầy đủ, đeo khẩu trang, đeo băng che tai, đeo hai cái găng tay một len một bằng da cho đỡ lạnh ông em tôi lên đường. Tới 7h tối cậu ta về tới Hà Nội sau một ngày làm việc liên tục, hầu như chỉ nghỉ 1 tiếng buổi trưa để ăn. Và vì quá mừng do bán được hàng, thu được tiền ngay (tôi nhớ chính xác là chỉ một ngày mà bán được 27 triệu cho 10 khách hàng) nên cậu ta mừng quá, không về nhà mà qua thẳng công ty gặp tôi để báo tin. Về tới nơi, chỉ kịp dựng chân chống và xuống xe, còn chưa bỏ mũ bảo hiểm và tháo khẩu trang cậu ta đã nói một cách rất hào hứng về kết quả đạt được. Khỏi phải nói tôi mừng như thế nào. Tôi hỏi xem sức khỏe cậu ta có ổn không. Ông em nói ổn, nhưng bổ xung, hình như em bị làm sao ở tai anh ạ, hơi đau đau. Rồi cậu mở bông nút tai ra, tôi bang hoàng nhận ra, thì ra do đi đường núi trên cao lạnh quá, máu tai đã chảy ra từ lúc nào. Lúc ấy tôi đã phải rất kiềm chế mới không bật khóc để ôm ông em chả có quan hệ gì mà vẫn coi tôi như anh trai để cống hiến như vậy! Từ lúc ấy, tôi luôn tâm niệm là phải làm gì để đền đáp sự tin tưởng của em với tôi! Năm 2007, chúng tôi bắt đầu có lãi, trả hết nợ và thành công tương đối tốt với mô hình nhỏ của công ty. Tôi tự hào bắt đầu mình đã trả được lương cao hơn cho anh em, giúp an hem đủ sống chứ không còn phải lo toan nhiều như dạo trước nữa. Tháng đầu tiên nhận lương cao như vậy, ông em tôi, lúc này đã làm Giám sát bán hàng, đột nhiên xin gặp tôi sau khi nhận lương. Nhìn thấy mắt em như sắp khóc, tôi hơi chột dạ không rõ có chuyện gì. Phải mất một lúc cậu em mới mở lời được. Hóa ra cậu ta muốn tôi đừng trả mức lương cao như thế vội vì công ty còn đang khó khăn quá! Lần thứ 2, tôi thiếu một chút nữa là đã không kìm được sự xúc động của mình. Tôi phải nói cho em yên lòng là mức lương này một là xứng đáng với công sức to lớn em bỏ ra giúp tôi, hai là nằm trong giới hạn an toàn cho cả công ty. Mọi thứ qua thật nhanh, giờ em giai đã là Giám đốc bán hàng của công ty tôi được 7 năm. Nhờ có em mà việc triển khai quy trình của tôi không có gì gặp trở ngại. Tôi làm được khoảng 60% giống với những gì ở các tập đoàn lớn có quy củ, đó là có thể quản lý từ xa chứ không còn phải kè kè ở công ty mỗi ngày. Tôi không giấu diếm gì với em, từ mức giá nhập cho tới mức lãi, hay vòng quay hàng tháng, vì dù có góp vốn hay không với tôi, tôi cũng coi em là người gây dựng cùng tôi lên công ty hiện tại. Cũng nhờ thế mà tôi mở rộng được ra mảng đào tạo và tư vấn trong khi vẫn duy trì công ty phân phối! Điều mà tôi làm được duy nhất tới giờ cho em là làm với tôi, em đã mua được 2 bất động sản và giờ đã có oto để đi. Bước tiếp theo ư? Với công ty phân phối hiện tại, tôi có nhiều dự tính, nhiều lo lắng phía trước, nhưng tôi mạnh dạn tiến bước vì đã có những người anh em chí thiết bên mình! Bài học: 1. Một nhân sự tốt được nhận ra khi họ thể hiện những động tác đơn giản nhất. Động tác đó tốt hơn cả là lúc họ không có nhu cầu thể hiện. Một người khi ở một mình mà còn cẩn thận thì trước mặt đám đông sẽ không phải chịu nhục, tôi nhớ có một câu ngạn ngữ Trung Quốc như vậy! 2. Nhân sự phát triển tốt là người chịu khó học và làm để thay đổi bản thân mình. Nhiều anh/chị chủ doanh nghiệp nói với tôi là họ rất ngại không dám dạy nhiều đội nhân viên cấp dưới vì sợ học xong là “chúng nó bay đi mất, mất hết cả công lao của mình!”. Tôi đồng ý là đa số trường hợp như vậy, chúng ta nên dạy từ từ, nhưng trong một số trường hợp đáng tin cậy như tôi kể ở đây, chúng ta nên “bán anh em xa, mua láng giềng gần”. Người trung tín, lại còn gắn sự thành bại của họ vào với số mệnh của công ty anh/chị là người đáng được trải lòng một cách thỏa đáng. 3. Ownership – khả năng coi việc của công ty, tài sản của công ty như là của nhà mình, là đặc tính luôn có ở những người có trách nhiệm. Với họ, anh chị chỉ sợ mình đối đãi chưa tốt chứ đừng lo họ làm không hết sức!
