Mỗi sáng sáng thức dậy, liên tục trong 2 năm qua, điều trăn trở, lo nghĩ, bàn bạc nhiều nhất với bà xã chính là về Năng lực của Nhân sự Cấp cao và Cấp trung trong công ty. Rồi, sáng nay, sáng Chủ nhật, lên công ty làm việc cùng với 8 anh em cho nghiệm thu dự án WB, thì trăn trở đó lại tràn về, cảm thấy mình có nhu cầu có thêm vài "cánh tay phải" ưng ý để đầu tư, để Coaching thành C.E.O thay cho mình trong 3 năm tới, để vận hành mô hình công ty như một Câu lạc bộ Bóng đá (có Chủ tịch CLB-Tổng Giám đốc-Huấn luyện viên Trưởng-Huấn luyện viên phó-Cầu thủ-Người hỗ trợ BackOffice), như các CLB lớn Chelsea, AC Milan, MU. Nên hôm nay, viết vội vài dòng, để một ai đó đang ở bên trong Công ty (để phấn đấu) và Nhân tài đang ở bên ngoài Công ty (để gia nhập) biết được tiêu chuẩn của mình (cần có phần lớn năng lực nổi trội gì) mà ngay lập tức có sự chuẩn bị, mà tự soi lại bản thân, rồi cùng nhảy lên thuyền để cùng chèo về phía trước, về phía "made-in-Vietnam". Có vẻ mình là một ông Chủ tịch khó tính, nhưng biết làm sao được, vì lâu nay mình không đưa ra Tiêu chuẩn và thống nhất Mục tiêu thì rõ ràng là "Sức khoẻ tổ chức" có vấn đề ngay, rất khó đạt Kết quả Tốt đi lên Vĩ đại, chứ chưa nói đến "Xây dựng để Trường tồn" hay "Vĩ đại do Lựa chọn" của Jim Colins, thôi cứ xem những tiêu chuẩn của một C.E.O bên dưới đã nhé các C.E.O tương lai? 1. cần Quyết liệt trong Hành động, Đây là một trong những Năng lực bên trong của Đồng nghiệp mà mình thích nhất. Đã không làm thì thôi, đã không nhận trách nhiệm thì thôi nhưng đã họp bàn thống nhất phương án triển khai thì gần như phải rất Quyết liệt, không để bất cứ ai ngăn cản để đạt được Mục tiêu. Có thể bạn không giỏi Chuyên môn, nhưng sự Quyết liệt cho thấy bên trong bạn có Lửa, có sự Nhiệt tình, mà chính điều này sẽ làm lan toả Năng lượng, xoá tan đi những nghi ngờ và tăng khả năng thành công. Và chính từ việc này, cuộc sống hay kết quả đôi khi sẽ rẽ sang một hướng khác, làm thay đổi cuộc chơi trong tích tắc. Tháng 4 năm 2016, khi sự cố môi trường nghiêm trọng ở Formosa Hà Tĩnh (FHS) gây cá chết ở 4 tỉnh miền Trung Việt Nam, thì gần như 2 Cơ quan chức năng Quản lý về Môi trường là Bộ Tài Nguyên Môi Trường cùng Sở Tài Nguyên Môi Trường Hà Tĩnh đổ xô đi tìm nhiều phương án để giải bài toán Nước thải ở FHS, trong đó có giải pháp Quan trắc Tự động nước thải đầu ra của FHS và họ đã tìm đến nhiều đơn vị cung cấp trong ngành Quan trắc, trong đó có công ty mình. Ngay lập tức tại thời điểm đó, mình huy động một lực lượng gồm những anh em tinh nhuệ trong công ty, chia làm nhiều mũi tiến công khác nhau (3 Team Kinh doanh 3 vùng, 2 Team Kỹ thuật và cá nhân mình) nhảy vào hỗ trợ Cơ quan chức năng, nhưng khả năng chiến thắng là rất thấp vì có nhiều bên gởi vào "từ ở trên Thiên đình" tác động xuống, nhưng vì sự Quyết liệt trong Chiến thuật tác chiến phối hợp 5 Team và gặp may khi có nhiều Quý nhân giúp sức nên cuối cùng đã thắng ở một trận nhỏ (lắp máy lấy mẫu tự động và bộ truyền thông không dây có khả năng điều khiển tự động từ xa), và đây là cột mốc quan trọng để chiến thắng trên toàn mặt trận ở FHS cho mảng Quan trắc, đấu thầu trực tiếp, chiến thắng các nhà thầu Đài Loan trong việc lắp đặt 4 container với 14 chỉ tiêu quan trắc online, là tiền đề cho sự phát triển của năm nay, năm 2017. Bây giờ đi đâu, mình chỉ show-up vài hình ảnh, phần mềm quan trắc tự động và không cần nói nhiều về năng lực công ty. (Không biết là ví dụ ở trên có xem là quảng cáo lộ không anh Chánh?) 2. lời nói và Hành động dứt khoát đi thẳng vào Vấn đề, không lòng vòng mất thời gian, Có 2 điểm quan trọng khi Quản lý hay Lãnh đạo là "Giải quyết bài toán Tình huống" và "Giải quyết bài toán Tổng thể". Thông thường, mình thực sự yêu thích khi nhìn thấy anh em trưởng thành do giải quyết được các Bài toán về Quản lý, Kinh doanh... để đạt được Kết quả vượt trội, mà mình không cần phải Nhúng tay vào. Tuy nhiên, đôi khi không thể chờ đợi được lâu (quá 2 tuần cho một việc) thì mình đã nhảy vào và tận dụng để Coaching anh em Manager bên dưới luôn rồi rút ra để hệ thống tự chạy, bằng cách: demo giải "bài toán Tình huống" theo 5 bước (có hướng dẫn, chia sẻ chi tiết trong các lớp CEO Khởi nghiệp) với sự tham gia của các Phòng ban liên quan (chủ yếu là đặt câu hỏi, để anh em trả lời), rồi sau đó sẽ phân tích để khơi gợi giúp anh em giải quyết bài toán "ở góc Tổng thể" để cải tiến Quy trình, tránh lặp lại sai phạm trong Tương lai, vì công ty mình chưa Chuẩn nên nhiều thứ cần phải xây dựng từ đầu. 3. biết đặt câu hỏi thông minh, Đây thực sự là một việc khó, cần rèn luyện liên tục, để "hỏi" làm sao mà người nhận câu hỏi rất welcome để "xung phong" trả lời. Một câu hỏi thông minh, đôi khi có thể xoá tan mọi rào cản và đưa mọi người gần với câu trả lời bởi vì, tất cả chúng ta rất thường hay "chụp mũ đối phương" hay "giữ quan điểm của mình là luôn đúng". Nếu "giả định sai", chắc chắn sẽ không có câu trả lời đúng. Và có Một câu hỏi làm thay đổi ngay quan điểm của mình khi nhận xét hay quy chụp một ai đó là: "chắc hẳn là anh có lý do để làm việc đó? Phải không?" Mình vẫn đang tập luyện việc này. 4. biết cách Giải quyết Vấn đề từ Gốc rễ, Qua trải nghiệm đi làm, mình thấy Năng lực "Giải quyết vấn đề" là một năng lực Quan trọng của đội ngũ, mà bản thân mình rất chú trọng Coaching anh em thường xuyên. Cho dù anh em bên dưới "ít để ý" vào bản thân công việc, mà thường đưa sang "cảm xúc cá nhân", ngay lập tức mọi thứ sẽ khác đi rất xa. Nếu anh em bên dưới "biết cách" giải các Bài toán, hay giải các Vấn đề thì tự nhiên Cấp trên sẽ đỡ khổ đi nhiều và sự nghiệp của em ấy cũng phát triển rất nhanh. Tuy nhiên, nếu phân tích cùng nhau để thấy được "Gốc rễ" của vấn đề, thì mọi thứ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Mình mới có được một hai anh em bên dưới hiểu được việc này, nên vẫn còn nhức đầu nhiều và take-time nhiều. 5. biết Nhìn bài toán Tổng quan và Chiến lược Tổng thể, Đây là một năng lực Cao cấp, như là một người Kiến trúc sư trưởng, và rất ít người đạt được, các anh trai thì năng lực này tốt hơn các chị (các chị hay giỏi đi vào chi tiết), mà chúng ta thường là không "nhìn", hoặc không "thấy", theo các Cấp độ nhận thức, theo khả năng học của mình.... Câu nói của Napoleon diễn tả sâu sắc điều này: "chúng ta có thể thua MỘT hoặc VÀI Trận đấu, nhưng phải thắng CẢ Cuộc chiến" nêu rõ năng lực nhìn toàn cục hướng đến kết quả cuối cùng. Hay như, sứ mệnh giành độc lập dân tộc ta, khởi nguồn từ "Cây đa Tân Trào" là một minh chứng không thể tuyệt vời hơn cho việc "thu Giang sơn" về một mối. 6. biết Lập kế hoạch và phân tích sâu, Nói thì bao giờ cũng dễ hơn làm. Nhưng rõ ràng, "Lập kế hoạch" là một kỹ năng cực quan trọng. Trong thời gian điều hành công ty hơn 6 năm qua, hầu hết các thất bại của mình là do không lập Kế hoạch chi tiết vì đa phần các Sếp chỉ thích "chém gió", ít ai thực sự phân tích sâu hay thành thạo SWOT hay một công cụ hữu dụng nào đó để tăng phần thắng, giảm phần thua. Cá nhân em vẫn đang còn thấy mình cần nỗ lực nhiều để có được năng lực "trên thông thiên văn, dưới tường địa lý" như Gia Cát Lượng để biết thời điểm mượn gió Đông, dùng Hoả công trong trận chiến Xích Bích. 7. biết Chấp nhận rủi ro, biết Hy sinh cái trước mắt, lấy cái lâu dài, "Được và Mất" luôn làm cho các nhà Quản trị, nhà Lãnh đạo đắn đo. Có thể nói là rất khó mô tả bằng lời của việc Chấp nhận rủi ro, vì không có nghĩa là liều mạng để đánh đổi, mà là một sự suy tính nhanh, nghiêm túc, sẵn sàng bỏ cái lợi trước mắt, hoặc chịu thiệt hại về mình, để được cái Kết quả cuối cùng. Khi quản lý công ty, có những lúc rất chi li tính toán, nhưng cũng có lúc chất nhận "mất", chấp nhận "thiệt" để đạt được kết quả về Thời gian thực hiện hay Chất lượng công trình hay về dài hạn là uy tín công ty. 8. biết Điều phối Nguồn lực có sẵn, Đây là một điều thú vị, vì nó mà em đã chia ta anh "Giám đốc Kỹ thuật" mới gia nhập công ty được 5 tháng. Đây thực sự là một kỹ năng cần thiết, kết hợp với 7 điểm ở trên để làm nên một "vị Tướng" ở bất kỳ vị trí nào trong Tổ chức. Em hay ví các anh em Quản lý Cấp cao như là những vị Tướng trong trận chiến tranh Biên giới 1979, dù quân địch có đông hơn nhiều lần, nhưng chỉ cần một Trung đoàn Tinh nhuệ, với sự điều động Quân đội ở mặt trận Tây Nam và các Cánh quân khác về cùng nhau tấn công quân địch. Đó là khả năng Điều phối mà một vị Tướng cần có, biết Tập trung quyết liệt trong một thời gian ngắn, với những nguồn lực đang có trong tay thì mới là Tướng tài. Một C.E.O của em phải có năng lực này. 9. biết Chủ động Tiên phong, Dấn thân nhận lãnh Trách nhiệm trong mọi việc tham gia, Trong tất cả các phòng ban, anh em nào có năng lực Lãnh đạo là mình biết ngay, qua việc "xung phong" nhận lãnh Trách nhiệm Lãnh đạo, số còn lại là gần như bình bình ít nổi trội. Cuối tháng 5 năm 2017, công ty em đi du lịch tập thể ở Pattaya Thái Lan, đêm đến thì anh em kéo nhau từng đoàn hơn 30 anh em đi chợ đêm Walk-Street (chủ yếu có nhiều Tây ba lô, múa cột chứ chẳng hay ho). Sau một hồi anh em đi dạo đến cuối con đường này thì mỏi chân và muốn vào 1 quán Bar nghe nhạc, chỉ có 100 Bath cho 1 chai bia (tầm 70,000₫) nhưng anh em vẫn tần ngần mãi không vào, trong đoàn không có một Manager nào nên mình phải nhảy lên đi vào quán Bar và kêu gọi, động viên anh em vào chung. Tối về Khách sạn nghĩ mãi và Tự hỏi: nếu không có mặt mình ở đó và kêu gọi anh em đi theo, thì ai sẽ dẫn dắt anh em đây? Nếu không Coaching được anh em xung phong dấn thân "nhận lãnh Trách nhiệm Lãnh đạo" thì sẽ rất khó khăn để Thực thi Chiến lược? 10. biết Động viên anh em, Làm việc và thấu hiểu con người là một năng lực rất khó, nếu hoàn thiện được càng sớm, thì mình sẽ càng mau thành công. Mình thực sự là không giỏi món này, nên rất cần anh em khác trong công ty có năng lực bổ trợ giúp, nhưng dù sao, từ bây giờ, một lời nói của mình (Chủ tịch công ty) rất có ảnh hưởng đến Tinh thần của anh em bên dưới, nên càng thận trọng trong lời nói. Vẫn đang tập luyện. 11. biết Suy nghĩ tích cực trong mọi vấn đề, Cái này thì đúng là rất khó để Coaching, vì bị ảnh hưởng bởi Tính cách và Môi trường sống trong quá khứ của anh em. Ở góc ngược lại, chính suy nghĩ lúc nào cũng Tiêu cực, đã khiến bạn trở thành người "không có Năng lực", bạn có bao giờ nghĩ vậy không? Nhưng Suy nghĩ Tích cực là có thể học được, có thể tập được bằng cách chơi thân với người "giỏi, giàu hay thành công hơn mình" thì nó sẽ lây sang mình như một virut tốt đẹp hoặc có 1 Sứ mệnh đáng để theo đuổi thì gần như chẳng cần phải "bơm Dophin" nữa. 12. biết Tìm nơi để Học, "Cứ đi tìm, rồi sẽ thấy" là câu thần chú của em, và niềm tin của em là gần như các bài toán trên đời này, ở đâu đó, đã có lời giải sẵn rồi, giờ chỉ việc kiên trì đi tìm. 13. biết Học Nhanh, Áp dụng ngay, Đây là một năng lực, không phải ai cũng hiểu và thực hiện được. Có nhiều vấn đề, mình nêu ra và có người khác (mục số 12) gợi ý hay giải toán giúp mình, thì chỉ việc "áp dụng" thôi, không lăn tăn. Khi đi học thì mới biết cái này có nghĩa là Rapid Learning. Và mình đang áp dụng thường xuyên trong điều hành Doanh nghiệp. 14. biết Nhận biết Cảm xúc của Người khác. 15. biết bỏ qua cái Tôi cá nhân vì Tập thể, 16. Chính trực và Cam kết. Tính Cam kết (Uy tín) là một trong những Năng lực Lõi của công ty em. Thực sự là vẫn chưa thể đạt được hết mọi cấp độ (Tiến độ dự án) nhưng những gì đã cam kết (ví dụ phạm vi công việc, chất lượng...) thì dù có lỗ thì vẫn giữ cam kết, không lằng nhằng nên hiện tại, Khách hàng rất thích làm việc với bên em, đến nỗi em hay nói vui: "sống nghèo khó, sống thư thái được lúc nào thì nên quý lúc đấy, vì sự giàu có và bận rộn sẽ ập đến bất cứ lúc nào". 17. Năng lực quản trị tài chính kế toán (làm tn để dòng tiền luôn dương, điểm hòa vốn, huy động vốn, cắt giảm lãng phí, đọc báo cáo tài chính....). Thêm từ bạn Mai Trạng Nguyên. 18. Năng lực Bán hàng từ Trái tim, đàm phán, ngoại giao, kết nối mạnh (từ bạn Mai Trạng Nguyên) 19. Năng lực quản lý rủi ro: tách ra khỏi hệ thống để xem hệ thống hổng chỗ nào Thì vá chỗ đó, các loại rủi ro, nguy cơ có thể xảy ra và phương ân đối ứng. (Thêm từ bạn Mai Trạng Nguyên) 20. Có Tư tưởng của một C.E.O, một Giám đốc điều hành. Nếu chỉ nghĩ mình là một Nhân viên, thì thực ra là gần như không có cơ hội nào để Thành công, nếu bạn có Cơ hội hoặc đang hướng đến vị trí Giám đốc điều hành (CEO), bạn phải thực sự ăn, ngủ, làm việc và suy nghĩ như một CEO thực thụ, hãy copy một hình mẫu của ai đó, mà đặc biệt là suy nghĩ khác biệt của CEO. Lời kết, "Mặc dù con đường trở thành một doanh nghiệp hàng đầu sẽ rất gian nan và hiểm trở, nhưng việc này vừa có giá trị, vừa là mục tiêu mà chúng ta phải đạt được để lại di sản cho thế hệ sau. Để đạt được điều này, tôi hứa sẽ sẵn sàng hi sinh cả tính mạng, tài sản và danh dự của mình", Lee Kun Hee. Hơi khó nhỉ, cho 17 Năng lực ở trên? Nhưng gần như mọi Năng lực đều có thể HỌC được. Theo quan điểm cá nhân em, những ai đạt 80% Tiêu chuẩn trên thì xứng đáng ở vị trí C.E.O Nguyễn Hoài Thi. Chủ tịch HĐQT Việt An Group.
