Về cơ bản ai cũng mong muốn có một đội sales thiện chiến bài bản, luôn biết phải làm gì và làm hiệu quả ngày càng tăng. Để làm thế họ cần huấn luyện nhân viên từ ngày đầu vào công ty để họ thấm cả văn hóa lẫn kỹ thuật bán hàng theo kiểu chính tắc. Tuy nhiên, thực tế không luôn diễn ra như chúng ta mong đợi, do vậy, có hai kiểu được áp dụng ở các công ty. Tôi dùng từ Võ Kinh và Võ Lâm để phân biệt hai cách này giống như trong thực tế luôn tồn tại hai lối dụng võ, Võ Kinh dành cho võ quan thi để lên phẩm trật chính tông trong quân đội của nhà nước. Võ Lâm là thứ võ sử dụng trong dân gian thỏa mãn nhu cầu cần hiệu quả, nhanh và không tuân theo quy tắc nào. Kiểu võ Kinh: Đó là khi chúng ta có cả các ban bệ nghiên cứu kỹ về cách vận hành đội sales và sự phát triển của cá nhân nhân viên sales theo từng giai đoạn từ lúc vào công ty tới lúc đi làm chính thức và lên các cấp quản lý.Chương trình huấn luyện vì thế sẽ rất tuần tự, nghiêm chỉnh từ định hướng của công ty, tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi, tới thị trường hiện tại ra sao, cơ hội thăng tiến như thế nào, các kỹ năng cần có, thời gian cần luyện chúng, hiệu quả cần đạt được, rồi quy chuẩn ăn mặc, quy chuẩn hành vi, đạo đức nghề nghiệp,…Nếu thực sự trải qua 20 tuần hoặc 30 tuần huấn luyện chuyên sâu như vậy thì salesman sẽ trở thành các tay cứng cựa trong nghề nghiệp, hiểu rõ mình được mong đợi làm gì, điểm mạnh và yếu của mình và phải phát triển cá nhân theo hướng ra sao. Đó là chưa kể công ty thì cài đặt văn hóa được sâu vào tiềm thức của nhân viên khiến họ thấy tự hào mình được đứng “dưới cờ” của một tổ chức lớn luôn phát triển. Salesman đi đâu cũng tự hào là mình là sản phẩm của công ty, là người của tổ chức có đặc thù riêng chứ không phải làng nhàng như nhóm ở ngoài! Sau này khi có lỡ mà muốn thay đổi công ty thì salesman cũng cảm thấy tiếc là mình đã mất công bao lâu mới thi được vào đây và “lỡ đi chỗ khác không được như thế này thì sao?”. Kiểu Võ Lâm: là kiểu huấn luyện tùy theo tình huống, dạng huấn luyện mà Nguyễn Huệ từng áp dụng để tân binh nhanh chóng thành chiến binh khi không có nhiều thời gian mà kẻ địch đã nhăm nhe động binh. Thực tế là không chỉ có SME áp dụng cách này, vì ngay cả những doanh nghiệp lớn cũng gặp trường hợp không có đủ người và đủ thời gian để huấn luyện cho bài bản. Tôi từng có kinh nghiệm về việc này khi đáng lẽ phải được hưởng cả 52 tuần (1 năm) huấn luyện bài bản cả trên lớp lẫn trên địa bàn thì bị rút ngắn lại có 12 tuần (3 tháng) để xuống quản lý địa bàn. Do gấp rút, mọi bài tập được rút lại tới mức tối thiểu, gần như để chiến binh đủ sức tồn tại đã, còn sau đó họ phải tùy cơ ứng biến khi xuống địa bàn. Salesman được học cách bán hàng cơ bản, thường là qua quản lý trực tiếp và ngay trên thực địa. Họ phải tự rút tỉa, tự hiểu ra mình nên làm cách nào khi đối mặt thử thách trên thị trường. Cách này nhìn qua thấy có vẻ hơi “ghê răng” vì nó làm người ta phải bị “chín ép” ghê gớm và không nhiều người vượt qua được vì sự nỗ lực phải tăng lên nhiều lần để bù lại. Tuy nhiên, nếu trải qua được giai đoạn huấn luyện kiểu đó, chúng ta mới thấy, hóa ra trong mỗi con người bình thường đều ẩn chứa một “superman” sẵn sàng ứng biến, sẵn sàng phát triển! Đôi khi nghĩ lại thời gian được huấn luyện, tôi lại thấy nếu mình đi theo đúng lộ trình thì có lẽ đã thành một mẫu hình khác, khá quan liêu chứ không sẵn sàng ứng chiến như dạng người tôi được trở thành! Tướng Giáp từng nói đội quân của ông “nếu dàn hàng ngang ra mà đánh theo kiểu quy ước với quân đội Mỹ thì chắc sẽ không chịu nổi quá 2h!”. Nhưng chính đội quân đó khi đánh du kích thì đủ để duy trì hàng chục năm thế giằng co cho tới lúc chiến thắng trước đội quân được trang bị hùng hậu nhất thế giới! Mỗi mô hình có ưu điểm và nhược điểm riêng của nó. Chọn cách nào là do chủ tướng phải linh hoạt quyết định vì họ chính là người chịu trách nhiệm sau cùng! Đỗ Xuân Tùng - Giám đốc Công ty Tư vấn và Đào tạo Nhân Việt Bài viết được đăng tải trên diễn đàn SEOTime.edu.vn Link bài viết: HUẤN LUYỆN SALES: VÕ LÂM VÀ VÕ KINH
